Dil ve Edebiyat Bilgisi Online Testi (20 Soru)
Sonuçlar
Soru Bazlı Sonuçlar
Açıklamalı Cevaplar:
Doğru Cevap: C) Bükümlü (Çekimli) Diller
Açıklama: Arapça, İbranice gibi diller bükümlü diller grubundadır. Bu dillerde sözcük kökleri genellikle ünsüzlerden oluşur ve yeni kelimeler türetilirken ya da çekim yapılırken kökteki ünlüler değişir. Türkçenin de içinde bulunduğu Eklemeli (Bitişken) dillerde ise kök sabit kalır ve ekler sözcüğün sonuna eklenir (Sondan Eklemeli).
Doğru Cevap: C) Bulunma durumu eki (+dA)
Açıklama: Orhun Türkçesinde ayrılma (çıkma) durumu eki olarak yaygın şekilde kullanılan ek aslında bulunma durumu eki olan +dA'dır. Bu ek, hem bulunma hem de ayrılma işlevlerini görmüştür. Örneğin, yir-te (yerden/yerde). Daha sonra Harezm ve Kıpçak sahalarında +tın biçimi görülmeye başlanmıştır.
Doğru Cevap: E) Irg Bitig
Açıklama: Seçeneklerdeki A, B, C ve D şıkları (Altun Yaruk, Sekiz Yükmek, Kşanti, Kuanşi İm Pusar) Eski Uygur Türkçesi döneminin Budist ya da Maniheist nitelikli metinlerindendir. Irg Bitig (Fal Kitabı) ise Köktürk alfabesiyle yazılmış, din dışı nitelikli, bilinen bir fal kitabıdır.
Doğru Cevap: B) Harezm Türkçesi
Açıklama: Harezm Türkçesi, Karahanlı Türkçesi'nin ardından ortaya çıkmış ve daha sonraki Çağatay Türkçesi'ne zemin hazırlamış bir geçiş dönemi Türkçesidir. Verilen eserler (Nehcü'l Ferâdis, Kısasü'l-Enbiyâ, Mukaddimetü'l 'Edep) bu döneme aittir.
Doğru Cevap: B) Örtülü Özne
Açıklama: Edilgen çatılı cümlelerde, eylemi gerçekleştiren gerçek özne tarafından veya vasıtasıyla gibi edatlarla belirtilirse bu ögeye örtülü özne adı verilir. Gerçek özne olmadığı için yüklemin bildirdiği işten etkilenen unsur ise sözde özne olur.
Doğru Cevap: C) Metatez (Göçüşme)
Açıklama: Metatez (Göçüşme), bir kelime içindeki iki sesin yer değiştirmesi olayıdır. Örnek: Gice $\rightarrow$ Gece; yalnız $\rightarrow$ yanlız (yanlış kullanım).
Doğru Cevap: D) Baştacı ettiğim bir yazarın tüm eserlerini okumak isterim.
Açıklama: Türk Dil Kurumu'nun yazım kurallarına göre birleşik kelimelerden biri olan baş tacı kelimesi, kurala göre ayrı yazılmalıdır. Diğer seçeneklerde yazım yanlışı yoktur.
Doğru Cevap: B) Özne
Açıklama: Cümledeki yüklem sevindirdi.
Sevindiren ne? $\rightarrow$ Havaların ısınması (Özne)
Kimi sevindirdi? $\rightarrow$ tatil düşkünlerini (Belirtili Nesne)
Yan cümlecik (ısınması) eylemsi (isim-fiil) içerir ve cümlenin özne ögesini oluşturmaktadır.
Doğru Cevap: B) Semai
Açıklama: Semai, koşma gibi âşık edebiyatının nazım şekillerinden olup, kendine özgü bir ezgiyle söylenir. Koşmadan en belirgin farkı, 11'li hece ölçüsü yerine 8'li hece ölçüsüyle söylenmesidir. Varsağı ise 8'li hece ölçüsüyle söylenir ancak bre, behey gibi ünlemler içerir.
Doğru Cevap: C) Ağıt
Açıklama: İslamiyet öncesi dönemdeki yuğ (yas) törenlerinde söylenen, lirik şiir niteliğindeki ürünlere sagu denirdi. Halk edebiyatında bu türün karşılığı ağıttır.
Doğru Cevap: C) Muhavere
Açıklama: Geleneksel Türk tiyatrosunda, asıl konunun işlendiği Fasıl bölümünden önce, genellikle yanlış anlamalara dayanan konuşmaların yer aldığı bölüm Muhavere (Söyleşme) olarak adlandırılır.
Doğru Cevap: D) Tuyuğ
Açıklama: Tuyuğ (Aruzun sadece fâ'ilâtün fâ'ilâtün fâ'ilün kalıbıyla yazılması, dörtlük oluşu, aaxa kafiye düzeni) Divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı nazım şekillerinden biridir. Rubai de dörtlük olup aaxa kafiyeyle yazılabilir ancak aruzun farklı kalıplarını kullanır ve İran edebiyatından gelmiştir.
Doğru Cevap: D) Tevriye
Açıklama: Tevriye (İki Anlamlılık), bir sözcüğün birden çok anlama gelebilecek şekilde kullanılması ve şairin bu anlamlardan hepsini kastederek bir incelik oluşturması sanatıdır. En çok bilinen (yakın) anlamı değil, uzak anlamı kastedilirmiş gibi görünse de bu sanatta her iki anlam da metne anlam katabilir.
Doğru Cevap: D) Mecâlisü’n-Nefâis
Açıklama: Mecâlisü’n-Nefâis (Nefis Meclisler), Çağatay Türkçesi'nin en büyük şairi Ali Şir Nevâî tarafından yazılmış, Türk edebiyatının bilinen ilk şairler tezkiresidir.
Doğru Cevap: E) Yedi Meşale (Yedi Meşaleciler)
Açıklama: İkinci Yeni şiiri (Cemal Süreya, Edip Cansever, Turgut Uyar vb.) 1950 sonrası ortaya çıkmıştır. Yedi Meşale ise Yedi Meşaleciler grubunun eseridir ve 1928'de (Cumhuriyet Dönemi'nin başları) ortaya çıkarak İkinci Yeni'den farklı bir döneme (Öz Şiir/Sanat için sanat anlayışı) aittir.
Doğru Cevap: C) Hâkim (İlahi) bakış açısı
Açıklama: Hâkim (İlahi) bakış açısında anlatıcı, olay örgüsünün tamamına, kahramanların geçmişine, geleceğine, iç dünyalarına (duygu ve düşüncelerine) tamamen hakimdir ve okuyucuya tüm bilgiyi aktarır.
Doğru Cevap: A) Yılanların Öcü
Açıklama: Fakir Baykurt'un en bilinen eserlerinden olan Yılanların Öcü, köy hayatındaki ağalık, yoksulluk ve buna karşı çıkan köylülerin mücadelesini konu alır ve Köy Edebiyatı akımının önemli romanlarındandır.
Doğru Cevap: D) Değer biçmeye yönelik değerlendirme
Açıklama: Öğretim sürecinin sonunda öğrencilerin başarı düzeyini belirlemek, not vermek (başarı puanı) ve onları sınıflandırmak amacıyla yapılan değerlendirme türü değer biçmeye yönelik (düzey belirleyici, summatif) değerlendirmedir.
Doğru Cevap: D) Zıt Panel
Açıklama: Zıt Panel tekniğinde sınıf ikiye ayrılır; bir grup soru sorar (Panel), diğer grup ise soruları cevaplar (Zıt). Genellikle konunun tekrarı, pekiştirilmesi ve özetlenmesi amacıyla kullanılır.
Doğru Cevap: D) Yazılı yoklama (Uzun cevaplı soru)
Açıklama: Yazılı yoklamalar (uzun cevaplı sorular), öğrencilere cevaplama özgürlüğü tanıdığı ve özgün düşünceyi ölçebildiği için yaratıcılığı ölçmede kullanışlıdır. Ancak cevapların uzun olması ve yoruma açık olması nedeniyle puanlamada objektiflik ve güvenirlik sorunları yaşatır.
